Repatriacja – obywatelski projekt ustawy
W ramach projektu „Kresy” nasze Biuro włączyło się w akcję zbierania podpisów pod obywatelskim projektem ustawy repatriacyjnej.
ZAŁOŻENIA PROJEKTU USTAWY
o powrocie do Rzeczypospolitej Polskiej osób pochodzenia polskiego deportowanych i zesłanych przez władze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Celem proponowanej ustawy jest zrealizowanie akcji repatriacyjnej osób polskiego pochodzenia, które same, bądź ich wstępni byli zesłani lub deportowani przez władze ZSRR w ramach stalinowskich represji i które wyraziły wolę powrotu do Macierzy. Obecnie w ewidencji RODAK prowadzonej na podstawie wymienionej ustawy jest zarejestrowanych ponad 2500 osób (1620 rodzin) oczekujących na repatriację. W 2008 r. do Polski przybyło zaledwie 268 osób, zaś zaproszeń wystosowanych przez samorządy terytorialne było w ubiegłym roku tylko 18.
Powyższe dane wskazują na małą efektywność przyjętych w 2000 r. rozwiązań prawnych. Dlatego też potrzebne jest wprowadzenie unormowań, które zintensyfikują akcję repatriacyjną z możliwością jej zakończenia w okresie najbliższych 3-5 lat. W aktualnym stanie prawnym tempo repatriacji uzależnione jest głównie od możliwości mieszkaniowych jednostek samorządu terytorialnego. One to bowiem – w miarę posiadanych środków – inicjują i prowadzą działalność na rzecz powrotu Polaków, których okoliczności dziejowe pozostawiły poza granicami Polski. Warunkiem niezbędnym do wydania takim osobom wizy wjazdowej w celu repatriacji jest zapewnienie im przez zapraszającego (samorząd, osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej) lokalu mieszkalnego i źródeł utrzymania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Gmina może ubiegać się o dotacje z budżetu państwa na pokrycie kosztów związanych z zapewnieniem lokalu mieszkalnego.
W projekcie ustawy proponuje się, aby obowiązek zapewnienia repatriantowi i jego rodzinie mieszkania powierzyć organowi administracji rządowej, którym jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, pozostawiając równocześnie dotychczasową możliwość zapewnienia lokalu mieszkalnego przez gminę lub członków najbliższej rodziny. Wybór tego organu jest podyktowany faktem, iż obecnie sprawy związane z repatriantami prowadzi podległy mu Departament Obywatelstwa i Repatriacji. Dlatego też ten minister powinien być obowiązany do realizacji zadań, które ustawa nakłada teraz na samorządy.
Istotnym ograniczeniem w kwestii integracji repatriantów w Polsce jest brak w pierwszych latach pobytu dostatecznych środków finansowych pozwalających między innymi na dodatkowe lekcje nauki języka polskiego i pokrycie kosztów mieszkaniowych. W projekcie proponuje się przyznanie stosownego świadczenia analogicznego do otrzymywanego przez cudzoziemców na podstawie art. 92 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Kolejna istotna zmiana to wprowadzenie, powoływanej przez Prezesa Rady Ministrów Rady do Spraw Repatriacji, której zadanie polegać będzie na kontroli organu odwoławczego i monitorowaniu realizacji ustawy.
Pozostałe zmiany są przede wszystkim konsekwencją dwóch wyżej omówionych zasadniczych propozycji nowelizacyjnych.
Przewidywane skutki:
1. społeczne – wejście w życie proponowanej ustawy przyśpieszy proces repatriacji osób z polskim rodowodem, w stosunku do których Państwo Polskie dokona w ten sposób aktu sprawiedliwości dziejowej;
2. gospodarcze – z uwagi na niedużą liczbę osób (kilkanaście tysięcy), które będą podlegały repatriacji, ich wpływ na gospodarkę będzie znikomy;
3. finansowe – ok. 100 mln zł rocznie, będą one pokrywane z budżetu;
4. prawne – w ocenie wnioskodawców proponowana ustawa nie narusza polskiego systemu prawa i do osiągnięcia zamierzonych celów nie wymaga ingerencji w inne akty ustawodawcze;
5. akty wykonawcze mające być wydanymi na podstawie przepisów projektu ustawy w swojej treści merytorycznej będą odpowiadać rozwiązaniom przyjętym w rozporządzeniach wydanych odpowiednio na podstawie obowiązującej ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji.
Więcej informacji oraz pełny tekst ustawy znajdą Państwo na stronie: http://www.repatriacja.org.pl/
